Stagedag 1, 30 november

Vandaag had ik dan eindelijk mijn eerste stagedag. Aangezien mijn stageadres in Hoogezand zit en ik daar nog nooit eerder was geweest, was ik vanochtend ruimschoots op tijd vertrokken. Marianne en ik hadden om negen uur een afspraak met Albert Lotgering, de stagecontactpersoon van het Aletta Jacobscollege, en ik was er al om half negen. Ik vond het niet zo erg; ik ben liever te vroeg dan te laat. Om negen uur was Albert Lotgering er en gingen we naar een klein kamertje. Daar aangekomen, nam hij een aantal zaken met ons door.

Allereerst had hij de vervelende mededeling dat Liesbeth Molendijk, de persoon die hij had aangewezen als onze stagecoach, weigert om stagiaires aan te nemen. Hij was hier erg boos over. Hij zei namelijk dat ze het verplicht is aan de school om stagiaires aan te nemen en dat het anders werkweigering is. Hij zal alles op alles stellen om haar zover te krijgen, maar hij begreep ook wel dat een stagecoach die het met tegenzin doet waarschijnlijk geen fijne stagecoach is. Er waren nog twee andere docenten bij wie wij eventueel kwijt kunnen, maar de ene geeft maar zes uren les in die twee dagen en de andere vier. De situatie is dus niet erg ideaal. We hebben vandaag met één van die docenten meegelopen, Helen ten Berge.

Daarnaast wilde Albert Lotgering nog weten waarom ik graag docent Engels wil worden. Ik zei dat het mij ten eerste om het docentschap ging, dat me dat zo leuk lijkt. Hij vroeg waarom het me leuk lijkt en meer dan 'met leerlingen werken lijkt me gewoon leuk' kon ik op dat moment niet verzinnen. Achteraf dacht ik: Ik vind het immers hartstikke leuk om mensen dingen te leren. Ik word er blij van als ik merk dat mensen iets na mijn uitleg ook daadwerkelijk snappen. Jammer genoeg kon ik dat op het moment supreme niet verzinnen. Hij vroeg ook waarom ik Engels wilde doen en daarop antwoordde ik: 'Ik ben gek op de grammatica. Ik geef nu ook bijles van grammar aan de eerstejaars en dat vind ik enorm leuk om te doen.' Hij zei dat hij dat niet vaak hoorde.

Verder moest ik nog een formulier invullen voor de administratie en Lotgering heeft nog een kopie van mijn identiteitsbewijs gemaakt.

Als laatste vroeg hij nog wat het voor de stage inhield dat ik het tweede en derde jaar in één jaar probeer te doen. Ik heb uitgelegd dat ik dan een extra p-taak moest doen en dat dat gewoon wat meer tijd kost.

Na dit gesprek bracht Lotgering ons naar het personeelskamertje van de afdeling waar Helen ter Brugge zit. Daar hebben wij ons aan iedereen voorgesteld en hebben we met Helen doorgenomen wat zij ging doen in haar volgende lessen. Ze had er die dag nog twee en die lessen hebben Marianne en ik geobserveerd. Hieronder volgt een beschrijving van beide lessen.

Les 1: 1 vmbo kgt

Het eerste deel van de les bestond uit een woordjes so.

Bij binnenkomst van de leerlingen maakt Helen af en toe even een praatje met één van hen. Verder laat ze hen eerst even uitrazen en wijst ze één van de leerlingen erop dat ze haar mobiel nu echt moet opruimen, want het was al de tweede keer dat ze haar erop moest wijzen. Verder zet ze sommige leerlingen even apart.

Dan begint Helen de les door te zeggen dat er een so volgt. De so lijkt op wat de leerlingen de week daarvoor hebben geoefend en ze legt per onderdeel uit wat ze van de leerlingen verwacht. De toets is door Helen zelf gemaakt en ziet er als volgt uit:

A. Invuloefening: gegeven woorden invullen in de zinnen
B. Combineren van woorden die bij elkaar horen: Alle woorden staan in het Engels geschreven en de leerlingen moeten uitvogelen welke van de tien woorden in de rechterrij bij de acht woorden in de linkerrij horen.
C. Engelse zinnen naar het Nederlands vertalen
D. Nederlands zinnen naar het Engels vertalen

Alle leerlingen zijn stil tijdens het maken van de toets, maar toch is het rumoerig. Dat komt doordat het Aletta Jacobs veel open lokalen heeft. Op de gang staan leerlingen die veel kabaal maken. Ik vind het een raar systeem met al die open lokalen. Ik zou me er als leerling en als leraar ontzettend aan ergeren. De leerlingen zijn sneller afgeleid, kunnen zich minder goed concentreren op de toets en ook de leraar raakt afgeleid tijdens het uitleggen van de stof.

Wat me opvalt, is dat de leerlingen naast elkaar mogen blijven zitten tijdens het so zonder dat ze een tas tussen zich in moeten plaatsen en zonder dat hun tafels uit elkaar zijn geschoven. Ik vind het merkwaardig aangezien leerlingen dan veel gemakkelijker kunnen spieken. Na de tweede les zei Helen dat de opstelling door de school is gemaakt en dat ze geen zin heeft om het voor een so helemaal door elkaar te gooien. Ik zou dan als docent ervoor kiezen om de leerlingen hun tafels in ieder geval iets uit elkaar te laten schuiven. Zoveel moeite hoeft dat volgens mij niet te kosten. Ik vind de opstelling die door de school is gemaakt uberhaupt waardeloos, want de leerlingen zijn in groepjes opgesteld, maar de leraar heeft op heel veel leerlingen geen zicht en veel leerlingen zitten met hun rug naar de leraar toe. Dat geeft niet zo gemakkelijk les lijkt me. Helen zei aan het eind van de dag ook dat ze het niet eens was met de opstelling, maar dat de school dat nou eenmaal zo wil.

Naast het grote lokaal, zit een kleine studio. Op een gegeven moment stuurt Helen een jongen naar de studio. Ik vermoed dat deze jongen dyslectisch is, want hij krijgt extra tijd om zijn toets te maken. Zo'n studio vind ik persoonlijk een handige oplossing. Je kon er goed naar binnen kijken, dus je kan de persoon in die studio in de gaten houden en de leerling zelf heeft geen last van de leerlingen die al klaar zijn met het proefwerk. Veel leerlingen waren binnen de tijd klaar met de so en die leerlingen kregen een kleurplaat van Helen.

Ik vond het mooi om te zien dat Helen de leerlingen gedurende de hele les streng in de gaten hield. Ze corrigeerde leerlingen telkens gelijk, zowel tijdens de so als tijdens de rest van de les. Zo ook wanneer een aantal jongens met elkaar begint te praten terwijl Helen de toetsblaadjes weer ophaalt. Ze zegt meteen: 'Hé! Ik heb ze nog niet allemaal opgehaald!' De jongens praten zacht door, dus Helen komt een stap dichterbij, kijkt de jongens streng aan en zegt nog een keer: 'Hé! Ik heb ze nog niet allemaal opgehaald!' Dit had effect.

Het tweede deel van de les legt Helen een stukje grammatica uit. Deze grammatica komt uit het boek van de Stepping Stones, de methode waarmee zij werken. Het gaat over de bezits-s. Ze laat zien wat het verschil tussen de meervouds-s en de bezits-s is en betrekt de leerlingen de hele tijd bij haar uitleg. Ze geeft verschillende voorbeelden en legt uit wat er vaak fout gaat op de toets. De leerlingen gebruiken vaak 'of' in plaats van de bezits-s voor mensen en dieren, terwijl je 'of' alleen gebruikt voor dingen, bijvoorbeeld 'the legs of the table'.

Ook tijdens haar uitleg houdt ze de leerlingen scherp in de gaten. Tegen een jongen die wipt zegt ze: 'Even op vier poten.' en tegen een meisje dat praat, zegt ze: 'Serano, even stil.'

Na de uitleg geeft ze de opdracht op. De leerlingen zien een zes plaatjes van dieren en moeten bij elk plaatje twee zinnen schrijven met de bezits-s. Tijdens de opdracht worden de leerlingen rumoeriger en ook hier grijpt Helen meteen in: 'Er wordt hier teveel gekletst en te weinig gewerkt.' Ze herhaalt ook regelmatig de opdracht: 'Twee zinnen per plaatje.' Ook tijdens het maken van de opdracht wordt er een jongen naar de studio gestuurd. Hij praat namelijk wel veel, maar doet niks aan de opdracht. Pas na de les mag hij terugkomen om te laten zien wat hij heeft gedaan. Helen vraagt hem dan of hij kan vertellen waarom ze hem eruit heeft gezet, hoe vaak ze hem al had gewaarschuwd en hoe vaak dat teveel is. Daarna pas krijgt hij strafwerk dat hij de week daarop moet laten zien. Dat is pas na de les, eerst gebeurt er nog iets aan het eind van de les.

Helen heeft het bord in zes delen opgesplitst (voor elk plaatje een deel). Ze vraagt de leerlingen wie zijn zinnen op het bord wil schrijven. Ze heeft zes mensen nodig. Die zinnen kijken ze daarna met zijn allen na en bij elke foute zin die ze tegenkomt, vraagt ze de leerlingen of ze de fout kunnen ontdekken en of ze de zin kunnen verbeteren. Ze vraagt ook regelmatig: 'Heeft iemand nog iets anders?'

Wat me opvalt aan de zinnen op het bord is dat de leerlingen 'very' regelmatig met dubbel 'r' schrijven (verry).

Ook tijdens het nakijken van de opdracht blijft Helen de leerlingen tot de orde roepen. Tegen een leerling die zijn spullen alvast opruimt, zegt ze: 'Wat ben jij aan het doen? Ik bepaal wanneer jij opruimt hè.'

Aan het einde van de les zegt ze: 'Je mag je spullen opruimen en gaan.' Ze had niet veel tijd om er nog iets aan toe te voegen.

Les 2: th1b

Deze les lijkt redelijk op de voorgaande les en ik zal het daarom iets minder uitgebreid vertellen.

De les begint weer met een so met dezelfde soort opstelling. Alleen bij opdracht A moeten de leerlingen eerst de woorden van het Nederlands naar het Engels vertalen en ze daarna ook nog in de goede zinnen zetten. Daarbij komt dat ze een bonus kunnen scoren. Er zit nog een oefening E bij over gezegdes waarvoor ze alleen maar extra punten kunnen krijgen; er gaat dus niks van hun cijfer af als hun antwoorden niet goed blijken te zijn. Dit zijn twee zinnetjes. Als ze één zinnetje goed weten te vertalen, krijgen ze 0,2 bonus, weten ze beide zinnen goed te vertalen, dan krijgen ze 0,3 bonus.

Helen geeft voordat ze de toets uitdeelt weer instructies over de toets en ze deelt de toets pas uit wanneer het helemaal stil is en iedereen zijn naam op het antwoordblad heeft geschreven.

Tijdens de toets is het weer onrustig op de gang, nu nog erger dan de les daarvoor. Ik kon zien aan de leerlingen dat ze het behoorlijk storend vinden. Helen observeert de boel weer en stuurt een meisje dat spiekt en haar buurman om antwoorden vraagt naar de studio. Ik zie af en toe ook leerlingen spieken en met elkaar overleggen, maar aangezien het niet mijn les is, wil ik niet zo brutaal zijn om er iets van te zeggen. In plaats daarvan kijk ik hen strak aan en dat werkt ook redelijk. Eén jongen is de hele tijd aan het spieken en overleggen als Helen een andere leerling helpt. Ook al kijk ik hem strak en streng aan, hij blijft het doen. Hoe graag ik er ook iets van zou willen zeggen, ik doe het maar niet.

Na de toets zijn de leerlingen even helemaal uitgelaten en druk. Ze moeten hun boeken pakken en Helen loopt langs om te checken of dat ook echt gebeurt en zo nu en dan wijst ze een leerling daarop. De grammatica die ze behandelt, is weer dezelfde, maar ze gaat nog een stapje verder door ook het bezit van een meervoud uit te leggen, bijvoorbeeld "the elephants' trunks".

Na de uitleg schrijft Helen het huiswerk op het bord. De dag zet ze in het Engels: Tuesday 6th December, 5th period. Verder schrijft ze het in het Nederlands op het bord. Tot aan het einde van de les gaan de leerlingen met het huiswerk bezig.

Ik vond het grappig dat Helen aan het einde van de tweede les naar ons toe kwam en zei dat ze deze les een stuk minder geconcentreerd bezig was geweest, want dat had ik ook echt gemerkt. Ze was minder oplettend en iets minder consequent, maar nog steeds liep het niet uit de hand.

Conclusie
Wat me is opgevallen aan Helen is dat ze de leerlingen goed in de gaten houdt en ze meteen corrigeert als ze iets doen wat niet mag. Hierdoor blijven de leerlingen bij de les en loopt hun gedrag niet uit de hand. Helen houdt goed de aandacht van de leerlingen vast. Af en toe een grapje staat ze toe en ze maakt zelf af en toe ook wel een grappige opmerking, maar ze laat plezier niet de overhand nemen. Verder vond ik haar duidelijk in haar uitleg. Wat me wel opviel, is dat ze alleen de leerlingen die hun vingers opstaken een beurt gaf. Ze zei af en toe wel: 'Ik zie steeds dezelfde vingers.', maar ze gaf geen leerlingen de beurt die hun vinger niet opstaken. Al met al vind ik Helen wel een heel goede docente en ik denk dat ik veel van haar zou kunnen leren, vooral wat orde houden betreft. Ik zou wel willen dat ik zo goed orde kon houden als zij.