Stagedag 2, 6 december

Vandaag hebben we de hele dag meegelopen met klas T2A. Het rooster zag er als volgt uit:

1. Nederlands
2. Geschiedenis
3. Lichamelijke opvoeding
4. Duits
5. Aardrijkskunde
6. Economie

Daarna zouden we met Albert Lotgering en de twee coaches overleggen welke stagiaire plaats zou krijgen bij welke coach.

Les 1 - Nederlands
De docente was Mirjam. De methode die werd gebruikt: Nieuw Nederlands 2 vmbo t/havo

Aan het begin van de les vertelt Albert Lotgering de leerlingen dat Marjanne en ik een dag met hen mee zullen lopen en hij vraagt daarbij of zij ons mee willen nemen naar de lokalen toe.

De leerlingen zijn stil zodra de docente 'goeiemorgen' zegt. Ze begint de les dan door te vertellen wat ze die dag gaan doen en activeert de voorkennis met vragen als: 'Kevin, wat zijn ook alweer verwijswoorden?', 'Wie kan Kevin helpen?' en 'Kan iemand voorbeelden geven van verwijswoorden?'. De eerste vraag was gelijk gericht op Kevin, dus hoefde de rest niet na te denken. Daarnaast wees Mirjam de leerlingen aan die hun vinger opstaken. Er was dus geen sprake van individuele aanspreekbaarheid. Dat viel mij wel op. Verder vroeg de docente nog of de leerlingen ook zinnen konden maken met verwijswoorden en één van die voorbeeldzinnen schreef ze op het bord.

Wat ik goed vond van de docente, is dat ze duidelijk aangaf wat ze verwachtte van de leerlingen en dat ze ook nog een opdracht gaf die de leerlingen konden doen als ze klaar waren. Ze stelt nog even de beroemde vraag, die overigens niet zo goed bekend staat in de boeken: 'Zijn er nog vragen?', en dan mogen de leerlingen hun spullen pakken en aan het werk gaan. Wat ik ook sterk vond van de docente is dat ze nog extra op het bord zette wat de leerlingen moesten doen en in welke volgorde.

1. Studievaardigheid nakijken
2. Taal en woordenschat boek + werkboek af
3. Nakijken taal en woordenschat
4. Voorpagina portfolio
    Inhoudsopgave
5. Starten met grammatica

De leerlingen zijn aan het werk en ze lijken nog gemotiveerd te zijn dit eerste uur. Ze praten wel wat met elkaar, maar niet op een vervelende en storende manier. De docent loopt ondertussen rond om te controleren of iedereen zijn huiswerk wel af heeft. Af en toe roept ze de leerlingen even tot de orde: 'Gaat het over Nederlands?' Ik vind het mooi om te zien dat de leerlingen dan ook meteen weer aan het werk gaan. Het ziet ernaar uit dat ze wel willen werken voor deze docente.

Het laatste kwartier worden de leerlingen wel wat drukker en beginnen ze wat meer met elkaar te praten. Toch vond ik dat er deze les een goede werksfeer hing. De leerlingen zijn allemaal aan het werk geweest en hebben hun opdrachten nagekeken. Het was wat mij betreft een gezellige les.

Af en toe kwam er een leerling naar Mirjam toe met een vraag. Zij stond open voor hun vragen en bleef vriendelijk en geduldig.

Vijf minuten voor tijd laat de docente de leerlingen de computers afsluiten en hun agenda's pakken. De docente heeft het huiswerk op het bord geschreven en de leerlingen moeten dat overnemen. Als laatste vraagt ze nog vriendelijk of de leerlingen ons mee willen nemen. Dan mogen de leerlingen gaan.

Les 2 - Geschiedenis
De docent was Martijn.

De docent roept de leerlingen tot de orde door te zeggen: 'Ik wil graag even de aandacht.'. Verder zegt hij nog tegen een aantal leerlingen dat ze zich om moeten draaien. De leerlingen zijn meteen stil. Ik krijg daardoor gelijk de indruk dat deze docent goed de orde heeft over de leerlingen. De docent laat de leerlingen hun agenda's erbij pakken, waarin ze op moeten schrijven wanneer ze hun werkstuk in moeten leveren. Hij zegt daarbij dat als de leerlingen vragen hebben, ze hem altijd kunnen mailen of op kunnen zoeken, maar dat ze er in de les geen aandacht meer aan gaan besteden. Verder laat hij hen nog opschrijven dat ze op 17 januari een proefwerk hebben en hij geeft aan over welke stof dat gaat. Hij vertelt nog dat het heel belangrijk is dat de leerlingen aantekeningen maken bij zijn verhalen, omdat wat hij vertelt ook op de toets komt en niet in het boek staat.

Ik vind het leuk en betrokken dat de docent een stencil voor de leerlingen heeft gemaakt waar alvast een voorzetje opstaat voor de aantekeningen die ze moeten maken. Hij wil dat zij daarop schrijven wat zij belangrijk vinden en dat moeten ze in eigen woorden noteren.

Die dag gaat zijn verhaal over Adolf Hitler. Hij stelt tijdens zijn verhaal vragen aan de leerlingen en beantwoordt ook vragen die leerlingen hebben. Hij loopt heen en weer voor in de klas zodat hij elke leerling bereikt met zijn verhaal en het levendig blijft. Hoewel hij veel met zijn handen in zijn zakken staat, maakt hij ook weer heel veel gebruik van handgebaren. Dat maakt het interessanter om naar te luisteren. Verder praat hij erg duidelijk. Ik vind dat laatste een hele belangrijke eigenschap die een docent moet bezitten.

Tijdens zijn verhaal zijn de leerlingen stil en luisteren ze aandachtig. Je ziet ze aantekeningen maken en ze durven vragen te stellen. Zijn verhaal blijft boeiend om naar te luisteren. Hij vertelt mooi en levendig en herhaalt vaak wat hij heeft gezegd zodat het goed te volgen is.

Ik merk na verloop van tijd (ongeveer twintig minuten) dat mijn eigen aandacht begint te verzwakken en kijk om me heen of de leerlingen daar ook last van hebben. Ik zie inderdaad steeds meer leerlingen voor zich uitstaren en onderuit zakken. Het verhaal duurt denk ik net wat te lang, want hij gaat na dit 'verslappingsmoment' nog tien minuten door.

Ik vond het mooi om te horen dat de docent de gebeurtenissen in de geschiedenis makkelijker maakt door het aan 'het nu' te linken. Hij vergelijkt de tijd van vroeger met die van nu. Hij zorgt er ook voor dat de leerlingen zich beter kunnen inleven door te vertellen hoe Hitler zich gevoeld moet hebben tijdens zijn leven.

Ook tijdens deze les hangt er een goede sfeer in de klas. De leerlingen lachen niet als iemand een vraag stelt en ze doen goed mee in de les.

Een belangrijke afkorting schrijft + betekenis schrijft de docent op het bord en af en toe tijdens zijn verhaal zegt hij: 'Schrijf dit even op.'. Op die manier geeft hij aan wat belangrijk is om te onthouden voor de toets.

Na zijn verhaal zegt hij: 'Jullie gaan paragraaf 4.4 vraag 1 t/m 5 maken en lees het stukje even.'.

Als de leerlingen aan het werk zijn, vertelt hij nog over het boek 'Mein Kampf', door Hitler geschreven. De leerlingen vinden zijn verhaal interessant als hij vertelt dat het boek in Nederland verboden is, maar dat hij het toch thuis heeft. Hij had het die dag willen meenemen, maar is dat vergeten. De leerlingen vragen direct of hij het dan de volgende dag wil meenemen en de docent stemt toe.

Als de leerlingen weer aan het werk moeten, zijn ze eerst even heel uitgelaten. Aangezien ze een half uur lang hebben moeten luisteren, kan ik het me wel voorstellen. De docent gaat eerst de presentielijst maar even langs.

Nadat hij de presentielijst heeft ingevuld, roept hij de leerlingen tot de orde. Hij zegt dat hij het de laatste tien minuten stil wil hebben. De leerlingen worden meteen rustig. De docent loopt deze laatste tien minuten door de klas om aan iedereen te vragen hoe het met hun werkstukken gaat en of er nog vragen zijn.

Aan het eind van de les zijn de leerlingen weer druk. De leraar brouwt er een einde aan, maar een echte afsluiting op de les is er niet bij. Meer dan 'stoelen aanschuiven en gaan' wordt er niet gezegd.

Les 3 - Lichamelijke opvoeding
De docente was Jellie Oosting, tevens hun mentrix.

Voordat de les begint, hebben een aantal jongens de velden voor uni-hockey al klaargezet. Iedereen moet op de banken gaan zitten en de docente gaat de presentielijst langs. Daarna probeert ze uit te leggen wat ze van de leerlingen verwacht, maar ze is zo slecht te verstaan dat de helft haar niet kan horen en dus ook niet probeert op te letten. Wat me opvalt, is dat veel leerlingen hun sieraden nog om hebben. De docente zegt hier niks van en dat vind ik erg raar aangezien het ontzettend gevaarlijk is om tijdens het sporten sieraden te dragen.

Tijdens het eerste deel van de les als de leerlingen al aan het uni-hockeyen zijn, is de docente nergens te bekennen. Het is een complete chaos. Er wordt gevaarlijk met de sticks geslagen en gezwaaid en af en toe vliegt er eentje in het rond. De leerlingen houden zich niet aan de spelregels en denken niet aan anderen. Wat me ook opviel, is dat de leerlingen zelf teams hadden gemaakt en dat dat dus absoluut geen eerlijke verdeling is geworden. Veel wedstrijden zijn niet leuk voor de leerlingen, omdat de teams bij lange na niet aan elkaar gewaagd zijn.

Wanneer de docent terug is, worden er nog steeds veel overtredingen gemaakt. Hoewel zij die overtredingen wel ziet, zegt ze er niks van, of ze probeert het wel, maar komt door haar hese stem niet boven het gejoel uit. Ze gebruikt geen fluitje om de leerlingen dan alsnog op hun fouten te wijzen. Ze laat het maar gewoon gaan.

Ze legt de leerlingen wel even uit hoe ze een wedstrijd moeten beginnen, maar verder doet ze vrij weinig.

De docente komt nog wel even naar ons toe en zegt ons te letten op Erik, een jongen uit de klas. Die jongen heeft pdd nos en ADD en als hij bij de les wil blijven, zullen de leraren hem af en toe weer even tot de orde moeten roepen. Ze zegt dat hij het liefst ook alleen in een kleine studio werkt die bij de lokalen zitten.

Les 4 - Duits
De docent was Geert-Jan Schollema.

Na de gymles zijn de leerlingen een stuk drukker geworden. De docent geeft aan dat ze een gesprekje van een minuut moeten voeren in het Duits voor een cijfer en veel leerlingen komen daarover klagen, omdat ze het zijn vergeten, of omdat het niet duidelijk was dat dat vandaag moest, enz.

De begroeting en dergelijke doet hij in het Duits. Daarna leidt hij in wat er in de volgende GPO-week (Grote Praktische Opdracht) van hun verwacht wordt. Voordat hij de leerlingen voor de gesprekjes bij zich roept, mogen ze allemaal nog tien minuten oefenen. De docent zegt later tegen ons dat hij vindt dat leerlingen van dat niveau beter eerst nog even kunnen oefen, zodat ze er weer even in kunnen komen. Hij gunt ze namelijk een goed cijfer. Ook geeft hij van tevoren aan wat ze na het voeren van de gesprekjes moeten doen. Dat is ook meteen huiswerk. Voor alle duidelijkheid heeft hij het ook nog even op het bord gezet:

1. Gespräche --> Note (cijfer)
2. Gespräche üben
3. It's learning 6 december Heft (schrift)

Ik vind het mooi dat de leraar de woorden die de leerlingen al kennen in het Duits op het bord zet en dat hij bij de woorden die de leerlingen nog niet (zo goed) kennen de vertaling schrijft. Hij zegt ook tegen ons dat hij van mening is dat de leerlingen zoveel mogelijk Duits moeten horen en zien, dus hij probeert in zijn lessen ook altijd zoveel mogelijk Duits te spreken.

De leraar reageert leuk op de leerlingen en de leerlingen reageren ook leuk op de leerlingen. Ik denk dat hier sprake is van wederzijds respect. De docent kan wel een grapje hebben en blijft ten allen tijde vriendelijk tegen de leerlingen. Ik vond het persoonlijk ook echt een toffe peer. Hij legde Marjanne en mij tussendoor ook steeds uit waarom hij ervoor koos om dingen op een bepaalde manier te doen. Hij betrok ons echt bij zijn handelingen.

Eén voor een riep hij de groepjes leerlingen bij zich om hun gesprekjes te voeren. De rest van de klas moest dan stil aan het werk zijn, zodat ze de rust niet zouden verstoren. Hij reageerde positief op de gesprekjes van de leerlingen en gaf de leerlingen de kans om hun fouten in te zien en te verbeteren. De cijfers die hij geeft zijn redelijk hoog. Hij zegt tegen ons dat hij dat doet omdat hij wil dat de leerlingen niet gedemotiveerd raken en hij wil dat leerlingen Duits leuk gaan vinden.

Omdat de rest van de klas tijdens de gesprekjes steeds enorm druk zijn, moet de docent hier regelmatig iets van zeggen. Het blijft echter de hele les door druk. Als de les is afgelopen, zegt de leraar dan ook tegen ons dat hij het niet weer op deze manier zou doen bij deze klas. Het was de eerste keer dat hij dit probeerde en hij vond het geen succes.

Aan het einde van de les roept hij een aantal jongens bij zich die constant de rust verstoorden tijdens de les. Eén van hen laat hij diezelfde middag twee uren terugkomen, omdat hij het idee heeft dat het niet tot de jongen doordringt dat zijn gedrag niet acceptabel was. Hij vraagt aan beide jongens hoe zij hun gedrag gaan veranderen voor de volgende keer.

Ook aan deze les zit niet echt een afsluiting. Het enige dat de docent nog zegt is dat hij erg tevreden was over hoe de gesprekjes gingen, maar dat hij ook zag dat de leerlingen moeite hadden met hun mond dicht te houden.

Les 5 - Aardrijkskunde
De docent was een Lio-stagiair, Ruben. De methode: De geo 2 vmbo t/havo

Bij binnenkomst merk je gelijk dat de leerlingen hem graag mogen. Een jongen komt binnen en zegt: 'Box, meneer.' Andere leerlingen beginnen over zijn colbertjasje en geven advies over dat hij de mouwen moet opstropen. Ruben gaat hier leuk op in. Aan het begin van de les zet hij ook al meteen een jongen apart. Als hij vervolgens om stilte vraagt, is het stil.

Hij begint met uitleggen van wat de bedoeling van die les is en hij heeft dat ook op het bord geschreven.

- Toets uitdelen + bespreken
- Introductie
- Lezen/werken
- Afsluiten

Hij laat de leerlingen zelf hun cijfer op de toets uitrekenen met behulp van een formule. Als hij de toetsen heeft uitgedeeld, blijft het even onrustig, maar wordt het langzaam stil. Hij bespreekt dan een aantal dingen die het op de toets zijn opgevallen. De klas wordt nu weer erg onrustig en blijft dat de hele les door.

Na het bespreken van de toets, begint Ruben met het inleiden van een nieuw hoofdstuk. Dit keer gaat het over Nederland. Wij krijgen een boek van één van de leerlingen zodat we mee kunnen lezen. Ik merk tijdens de inleiding dat de leerlingen op alles reageren wat de docent zegt. Ook smoezen ze tijdens de inleiding constant met elkaar. Er heerst geen echte orde. Wat ook niet echt meewerkt, is dat het al laat is en de leerlingen zich al lang hebben moeten concentreren. Ik heb het idee dat hun concentratie wel op is en ze het wel hebben gehad voor vandaag.

Als de docent zegt dat de leerlingen een tekst moeten lezen, merk je aan de leerlingen dat ze daar geen zin in hebben. Ruben laat de leerlingen ook redelijk vrij, wat er toe leidt dat de meeste leerlingen op een gegeven moment niks meer doen.

Hij heeft wel een leuke werkvorm bedacht. Hij laat van vier groepjes één leerling het belangrijkste opschrijven van een stukje van de gelezen paragraaf. Het is wel jammer dat op dat moment vier leerlingen actief zijn, maar dat de rest van de klas maar wat onderuit hangt en met elkaar praat.

Een sterk punt van Ruben is dat hij steeds met humor reageert. Alleen is het deze les voornamelijk erg gezellig en wordt er niet veel gewerkt.

Hij bespreekt aan het eind van de les nog wat de leerlingen op het bord hebben geschreven, maar veel leerlingen letten niet echt op. Af en toe is hij wel alert. Zo zit er een jongen met zijn rekenmachine te spelen. Ruben pakt die uit zijn handen en legt hem op de kop neer. Daarna zet hij nog huiswerk op het bord, maar ziet er niet op toe dat het ook daadwerkelijk gebeurt. Hij probeert er wel op toe te zien, maar het lukt niet. Ook bij deze les ontbreekt een duidelijke afsluiting van de les.

Les 6 - Economie
De docent was Roel Heuke.

Hij begint de les met: 'Even zitten en monden dicht.' De leerlingen zijn weer druk, dus hij zegt: 'Het is weer zover. Het is dinsdag, het laatste uur. Jullie zijn moe, ik ben moe en chagrijnig, zoals altijd.' Hij begint met humor.

Hij wijst er aan het begin van de les op dat het de laatste les voor het proefwerk is en dat ze daarom de opdrachten bij het hoofdstuk gaan nakijken. Als ze vragen hebben, moeten ze hun vinger opsteken.

Ik vind het sterk hoe deze leraar met de leerlingen omgaat, ook al is het tijdens deze les een gigantische chaos. Hij behandelt hen met respect en met veel humor. Hij ziet zelf ook wel in dat de leerlingen totaal niet meer gemotiveerd zijn om wat te doen, dus hij laat het maar voor wat het is. Uiteraard zou je beter kunnen proberen er nog wat van te maken dat laatste uur, maar de leerlingen gaan compleet uit hun dak. Er zijn wel leerlingen die nog nakijken, maar de meeste zijn zo druk dat er niets van komt. Zo nu en dan spoort hij leerlingen nog wel aan om iets te doen. Ik kan zien dat hij normaal gesproken meer orde heeft, want als hij de leerlingen aanspreekt, luisteren ze wel naar hem en hij kan hen ook non-verbaal corrigeren. Ze weten meteen wat de leraar van hen verlangt.

Een opmerking als 'Heren achterin, even rustig. Het is hier geen bokswedstrijd.' wel waarderen.

Aan het einde van de les legt de docent nog uit dat de leerlingen de berekeningen wel op de toets moeten zetten. Dat gaat heel vaak mis namelijk. Hij legt ook uit wat ze moeten leren en dat ze de begrippen moeten kunnen toepassen. Terwijl hij deze dingen vertelt, zijn de leerlingen een stuk rustiger. Daarna is het weer een hels kabaal. Het laatste kwartier mogen ze achter de computer kruipen.

Korte analyse van de dag
Als ik de gehele dag zo bekijk, merkte ik aan de leerlingen dat naarmate de dag vorderde, ze steeds drukker werden. Ik had niet het idee dat dat compleet aan de docenten lag. De concentratie van de leerlingen verslapte gewoon enorm. Ik heb gezien dat er in klas T2A een gezellige sfeer heerst. De leerlingen zijn leuk en toegankelijk en ze hebben respect voor elkaar en voor de docenten. Het was een geslaagde dag.

Gesprek
Aan het einde van de dag hadden Marjanne en ik nog een gesprek met Helen ten Berge en Liesbeth Molendijk. Ik ben uiteindelijk bij Helen geplaatst en Marjanne bij Liesbeth. We kunnen elkaar waarschijnlijk nog wel observeren tijdens de tussenuren, maar we lopen niet samen stage. Ik hoop dat ik een leuke stage tegemoet ga, maar daar ga ik wel vanuit. Helen lijkt me ontzettend leuk om als coach te hebben. Zij weet wat er ongeveer van ons wordt verwacht en wat er van haar als coach wordt verwacht.